تاثیر آتش سوزی بر میزان کربن آلی خاک و قابلیت دسترسی عناصر غذایی در جنگل های بلوط سردشت

بسیاری از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک در اثر آتش­سوزی تغییر می­کنند. آتش با تغییر در میزان و قابلیت دسترسی عناصر غذایی خاک قادر است حاصلخیزی خاک­های جنگلی را در طول زمان تحت تاثیر قرار دهد. به­ منظور بررسی تاثیر آتش­سوزی و زمان­های پس از آن بر برخی خواص شیمیایی خاک، تعداد 80 نمونه خاک (سوخته و غیرسوخته) از دو عمق سطحی (5 -0 سانتی­متری) و زیرسطحی (20 - 5 سانتی­متری) با سابقه آتش­سوزی متفاوت شامل 6 و 12 ماه پس از آتش­سوزی برداشت و مقادیر نیتروژن کل، فسفر، پتاسیم، منگنز، آهن، روی، مس و کربن آلی خاک در نمونه­های تهیه شده اندازه­گیری شد. نتایج نشان­دهنده وجود اختلاف معنی­دار از نظر میزان فسفر و نیتروژن بین خاک­های سوخته و شاهد (غیر سوخته) بود. به­طوری­که مقدار این پارامترها 6 ماه پس از آتش­سوزی در خاک­های سوخته در مقایسه با خاک­های شاهد افزایش نشان داد ولی پس از گذشت 12 ماه به سطوح قبل از آتش­سوزی رسید. میزان فسفر و کربن بخش درشت (2 – 25/0 میلی­متر) در خاک­های سوخته به­ترتیب 23/2 و 53/2 برابر بیشتر از مقادیر این عناصر در خاک­های شاهد بود. مقدار منگنز نیز در خاک­هایی با 6 ماه سابقه آتش­سوزی به­میزان 7/32 درصد نسبت به خاک­های شاهد افزایش نشان داد در حالی­که با گذشت یک­سال از زمان وقوع آتش­سوزی، مقدار آن در خاک سوخته در مقایسه با خاک شاهد 4/21 درصد کاهش داشت. بیشترین مقدار پتاسیم نیز 392 میلی­گرم بر کیلوگرم بود که در خاک­های سوخته با 12 ماه سابقه سوختگی مشاهده شد. به­طورکلی آتش‌سوزی منجر به تغییرات محسوسی در خواص خاک می­شود اما این تغییرات پایدار نبوده و بسته به­شدت آتش­سوزی طول بقای اثرات متفاوت است.